Οι υπέροχες μέρες μια αυτοκτονία και η διέξοδος

Στην τελευταία ταινία του Βίμ Βέντρες «Υπέροχες Μέρες», ο Χιραγιάμα (Κότζι Γιακούσο) ζει τις μέρες του σε μια υπέροχη χαρμολύπη. Η μοναξιά του είναι συχνά εποικοδομητική και προφυλακτική, οικοδομείται ως ένα ανάχωμα προστασίας από την αδυσώπητη, αδηφάγα κοινωνία και τα στερεότυπά της. Αυτές οι σύγχρονες δυστοπικές κοινωνίες εξοντώνουν συστηματικά ό,τι δεν μπορούν να ενσωματώσουν. Εξωθούν στο περιθώριο, στον καιάδα όσους είναι ευάλωτοι. Οικονομικά, ψυχικά, σωματικά αδύναμοι. Και σε αυτή την κατηγορία καθημερινά σε όλο τον κόσμο και ακριβώς δίπλα μας προστίθενται όλο και περισσότεροι άνθρωποι. Αυτές οι μέρες δεν είναι ούτε κατά ψευδαίσθηση υπέροχες. Είναι εφιαλτικές. «Έγκλημα» στα Εξάρχεια Στις 28 Φεβρουαρίου για λίγο μόνο μια παράξενη είδηση έκανε το γύρο του ελληνικού διαδικτύου. Ζευγάρι έκοψε τις φλέβες του . Η γυναίκα πέθανε στο διαμέρισμά τους στα Εξάρχεια. Ο άνδρας πήρε τηλέφωνο την αστυνομία και είπε ότι αποφάσισαν και οι δύο να αυτοκτονήσουν. Η γυναίκα έπασχε από καρκίνο Ο ίδιος που φέρεται να είναι ο δράστης μεταφέρθηκε τραυματισμένος σε νοσοκομείο. Στο διαμέρισμά τους βρέθηκε το εξής σημείωμα: "Τα κορμιά μας δεν προσφέρουν τίποτα πια αλλά η ψυχή και η φωτιά δεν πεθαίνουν ποτέ και για αυτό διαλέξαμε την λευτεριά! Καλή αντάμωση στους αδικημένους, τους φευγάτους και στους αξιόπιστους. Τα λέμε στη φωτιά» Την υπόθεση ερευνά εισαγγελέας. Συγκατοίκηση αντίδοτο στη φτώχεια και τη μοναξιά Να γερνάς μόνος. Συχνά με προβλήματα υγείας που δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις , προσπαθώντας ν ανταπεξέλθεις σε ένα κόστος ζωής που συνεχώς αυξάνεται. Η νέα πραγματικότητα γίνεται εφιάλτης για όλο και περισσότερα άτομα. «Ζω μόνη μου σε ένα σπίτι που δεν μπορώ ούτε να θερμάνω αρκετά τον χειμώνα λόγω της αύξησης του ρεύματος και της μείωσης της σύνταξής μου. Τα παιδιά μου ζουν μακριά. Σχεδόν κανείς από τους συγγενείς μου δεν έρχεται να με δει. Έχουν κι αυτοί τα δικά τους προβλήματα» Η Ελένη Χ είναι χήρα και προσπαθεί να ζήσει με μια σύνταξη 650 ευρώ. « Ευτυχώς», λέει «έχω δικό μου σπίτι. Δυστυχώς δεν μπορώ να καλύψω τα πάγια έξοδά του». «Χιλιάδες άνθρωποι στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα: Στέγασης και μοναξιάς» λέει ο Σάκης Καβακόπουλος επικεφαλής της ομάδας 60+ που δημιουργήθηκε πριν από λίγους μήνες στη Θεσσαλονίκη. To σκεπτικό της κίνησης είναι αυτό: «Στην Ελλάδα υπολογίζονται γύρω στα 900000 τα κενά κτίρια. Τα περισσότερα έχουν βέβαια προβλήματα νομικής φύσης και χρειάζονται σοβαρές ανακαινίσεις. Στα πλαίσια της κυκλικής οικονομίας τα κτίρια μπορούν ανακαινιστούν από τους ανθρώπους που θα τα κατοικήσουν και ήδη υπάρχει αρχιτεκτονικό γραφείο στη Θεσσαλονίκη που μπορεί να αναλάβει τέτοιου είδους ανακαίνιση με το ελάχιστο αντίτιμο μόνο των υλικών. Οι άνθρωποι που πληρούν ορισμένα κοινωνικά κριτήρια και αυτά δεν είναι μόνο τα οικονομικά αλλά τα κοινωνικά θα μπορούν να μένουν με μακροπρόθεσμες μισθώσεις και χαμηλό ενοίκιο σε αυτές τις δομές.

Ο στόχος είναι να γερνάμε με αξιοπρέπεια και όχι πέφτοντας θύματα μιας κοινωνίας ρατσιστικής. Γιατί όλοι αυτοί οι συνταξιούχοι σήμερα που ο σύγχρονος τρόπος ζωής τους οδηγεί στην απόσυρση στην αποστασιοποίηση, είναι άνθρωποι που έχουν προσφέρει. Έχουν εργαστεί, έχουν φορολογηθεί, έχουν πάει στρατό, έχουν φέρει στον κόσμο παιδιά. Αξίζουν τον σεβασμό, κι όχι την απαξίωση. Τα γηροκομεία είναι πανάκριβα και τα κρατικά ιδρύματα δεν έχουν αντίστοιχες δομές που να υποστηρίζουν άτομα 60 + τα οποία αυτοεξυπηρετούνται αντιμετωπίζουν κάποια προβλήματα υγείας αλλά κυρίως μοναξιά Αυτή την περίοδο καταγράφουμε στη δική μας ομάδα , δύο διαφορετικές τάσεις. Η μία και μεγαλύτερη είναι άτομα με δικό τους σπίτι τα οποία καλούνται να ζήσουν μόνα τους και με μια χαμηλή σύνταξη να αντιμετωπίσουν τα υψηλά έξοδα συντήρησης και παγίων του σπιτιού τους. Σ αυτές τις περιπτώσεις ΄μπορούν ορισμένοι άνθρωποι που είναι πρώτα φίλοι να ζήσουν μαζί να μοιραστούν και τα έξοδα και να έχουν παρέα και αλληλοβοήθεια. Υπάρχουν τρόποι να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας. Και αρχικά πρέπει να οικοδομήσουμε σχέσεις φιλίας και αλληλεγγύης». Κοινότητες συγκατοίκησης σε όλη τη χώρα «Η λέξη «ηλικιωμένοι» είναι ταμπού - δεν αισθάνομαι ηλικιωμένη, αλλά ανήκω σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα. Κατά τα λόγια ενός φίλου, είμαστε στο άνθος των γηρατειών μας. Είμαστε μεγάλα παιδιά, έχουμε εικόνα της ζωής και του εαυτού μας, μπορούμε να διαχειριστούμε πιο εύκολα τα της ζωής. Έχει πολλά πλεονεκτήματα ο ηλικιωμένος άνθρωπος. Έχει πείρα και εμπειρίες», λέει σε συνέντευξή της στην Εφημερίδα των Συντακτών η Μαλάμω Στεργίου. Η ίδια ξεκίνησε «τις κοινότητες συγκατοίκησης ηλικιωμένων και μη» , από τη δική της ανάγκη. Σήμερα η ομάδα αυτή έχει χιλιάδες μέλη και το κυριότερο μια τέτοια δυναμική ώστε είναι σχεδόν έτοιμη για το επόμενο μεγάλο βήμα: τη συγκατοίκηση . Δυό χρόνια μετά οι ομάδες συγκατοίκησης όχι μόνο στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, αλλά και στο Βόλο, την Καβάλα και αλλού, ξορκίζουν τη μοναξιά, το φόβο και κυρίως αντιδρούν στην κοινωνική απομόνωση βάζοντας τα δικά τους όρια στις ηλικίες. Η παράλογη αύξηση των ενοικίων, η ασυδοσία των τιμών στα τρόφιμα, στην ενέργεια, αλλά και η αδιαφορία με την οποία τα κράτη αντιμετωπίζουν τους αδύναμους κυρίως πολίτες μπορεί να αντιστραφεί μόνο μέσα από τη συντονισμένη, συλλογική προσπάθεια. Αυτή, είναι αντίδοτο στην μοναξιά, στην απαξίωση, στην υποβάθμιση. Η φωτογραφία είναι από το έργο "Ορίζοντας" της Μάρθας Παναγιωτοπούλου που βρίσκεται στον κήπο των γλυπτών στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης