Οι πιο επικίνδυνοι εχθροί είναι σχεδόν αόρατοι Μικροπλαστικά: Η ελληνική συμμετοχή στην καταπολέμηση των επιπτώσεών τους

Οι πιο ύπουλοι και επικίνδυνοι εχθροί για τη ζωή στον πλανήτη και φυσικά τον άνθρωπο είναι σχεδόν αόρατοι. Όπως για παράδειγμα τα μικροπλαστικά που έχουν βρει τον δρόμο τους για τον ανθρώπινο οργανισμό τα νεφρά το συκώτι τους πνεύμονες τα όργανα αναπαραγωγής αλλά και τον εγκέφαλο. Με άλλα λόγια οι χημικές ουσίες που ανιχνεύονται σε αυτά απειλούν άμεσα την υγεία, την ευημερία μας και αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρών και χρόνιων προβλημάτων. Τι αποκαλύπτουν οι πρόσφατες μελέτες Τα νανοπλαστικά διεισδύουν βαθιά στο σώμα. Τα μεγαλύτερα σωματίδια παραμένουν στους πνεύμονες, αλλά όσα είναι μικρότερα από2.5 μικρόμετρα μπορούν να μπουν στο αίμα μέσω των πνευμόνων τονίζουν οι επιστήμονες από το Εργαστήριο Αλλεργίας, Κλίματος και Εκθετικής (ACE) του Πανεπιστημίου Harvard T.H Chan Στο συγκεκριμένο εργαστήριο γίνεται μελέτη του τρόπου με τον οποίο οι περιβαλλοντικές εκθέσεις επηρεάζουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα και τη συνολική μας υγεία. Ερευνούμε αυτά τα θέματα μέσα από το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής, της υπ' αριθμόν ένα απειλής για την παγκόσμια δημόσια υγεία. Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό New England Journal of Medicine τον Μάρτιο του 2024 αποκάλυψε ότι εντοπίστηκαν νανο και μικροπλαστικά στις πλάκες των αρτηριών της καρδιάς Οι άνθρωποι που είχαν πλαστικό στις πλάκες των αρτηριών διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή προσβολή Η έρευνα περιλάμβανε 257 άτομα που χρειάστηκαν αφαίρεση πλάκας από τις καρωτίδες αρτηρίες τους, τα αιμοφόρα αγγεία που μεταφέρουν αίμα και οξυγόνο μεταξύ καρδιάς και εγκεφάλου. Το πρόγραμμα PARC και η συμμετοχή της Ελλάδας. H Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δώσει ιδιαίτερη σημασία στην αντιμετώπιση του συγκεκριμένου θέματος. Πίσω από το PARC project βρίσκεται μια μεγάλη ευρωπαϊκή σύμπραξη 30 χωρών από όλη την ΕΕ. Η συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα είναι σημαντική καθώς συμμετέχουν το ΑΠΘ, το ΕΚΠΑ, το Γενικό Χημείο του Κράτους, το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, το Πανεπιστήμιο Κρήτης.Το εργαστήριο EnvELab του ΑΠΘ ηγείται της ελληνικής συμμετοχής. Το πρόγραμμα που υποστηρίζεται από την ΓΓΕΚ αφορά στην αξιολόγηση και την αντιμετώπιση του κινδύνου από τα χημικά προϊόντα που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας. Στόχος είναι να σχεδιάσουμε προϊόντα ασφαλή βιώσιμα και αειφόρα . Είναι πολύ σημαντικός ο σχεδιασμός της ασφάλειας δηλαδή της μη τοξικότητας και ταυτόχρονα της προστασίας του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης όταν σχεδιάζεις το προϊόν γιατί έχεις όλες τις ευκαιρίες να αναπτύξεις πολλές λύσεις και κυρίως τις κατάλληλες λύσεις. Η ευρωπαϊκή σύμπραξη για την αξιολόγηση των κινδύνων από χημικές ουσίες (#EU_PARC) είναι ένα από τα έργα που επιλέχθηκαν για χρηματοδότηση από το πρόγραμμα-πλαίσιο «Ορίζοντας Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περίοδο 2021-2027. Με συντονιστή την ANSES, το μεγάλο αυτό έργο επιδιώκει την ανάπτυξη της επόμενης γενιάς αξιολόγησης κινδύνων από χημικές ουσίες με σκοπό την προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος. Το PARC χρηματοδοτείται από τις εθνικές κυβερνήσεις και από το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Horizon Europe (https://www.eu-parc.eu/). Αυτό το διάστημα διεξάγεται η μελέτη PARC Waste study, η οποία επικεντρώνεται στη διερεύνηση της έκθεσης των εργαζομένων των εταιριών διαχείρισης πλαστικών υλικών ή/και ηλεκτρικού/ηλεκτρονικού εξοπλισμού (συμπεριλαμβανομένων και των συσσωρευτών) σε χημικές ουσίες. https://www.enve-lab.eu/index.php/work/parc-waste-study/

Τι είναι τα μκροπλαστικά Τα μικροπλαστικά είναι μικρά κομμάτια πλαστικού και συνήθως είναι μικρότερα από 5 χιλιοστά. Χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες. Πρωτογενή μικροπλαστικά: Μικρά σωματίδια που απελευθερώνονται άμεσα στο περιβάλλον. Υπολογίζεται ότι αποτελούν το 15-31% των μικροπλαστικών στου ωκεανούς. Εμπεριέχονται σε συνθετικά ρούχα (35%), ελαστικά αυτοκινήτων (28%) αλλά και σε προϊόντα προσωπικής φροντίδας όπως είναι οι κρέμες απολέπισης (2%) Δευτερογενή μικροπλαστικά: Προέρχονται από μεγαλύτερα πλαστικά αντικείμενα, όπως οι πλαστικές σακούλες, τα μπουκάλια και τα δίχτυα αλιείας. Υπολογίζεται ότι αποτελούν το 69-81% των μικροπλαστικών που υπάρχουν στους ωκεανούς