4580 τμ στο κέντρο της Θεσσαλονίκης αναζητούν χρήση Κλειστό από το 2014 το Ιταλικό Ινστιτούτο στη Βασιλίσσης Όλγας

Το κτιριακό συγκρότημα του Ιταλικού Ινστιτούτου βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Φλέμινγκ και Β. Όλγας στη Θεσσαλονίκη. Αποτελείται από την καπναποθήκη του Ιταλικού Μονοπωλίου Καπνού, το συμπληρωματικό κτίριο διαμερισμάτων (ανέγερση 1958) και το κτίριο του Ιταλικού Ινστιτούτου (ανέγερση 1933). Στο οικόπεδο σώζεται ένα κομμάτι από το παρελθόν της περιοχής, τα κάγκελα της Βίλα Ίντα η οποία ήταν χτισμένη στη θέση της καπναποθήκης (ανέγερση 1886). Παρόλο που τα τρία κτίρια δεν έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα, έχουν μοναδική ιστορική αξία που σχετίζεται με το κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό παρελθόν της Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, η Βίλα Ίντα ήταν από τα πρώτα έργα του Ιταλού αρχιτέκτονα Vitaliano Poselli και οφείλει την ονομασία της στη σύζυγο του Λεβή Μοδιάνο, πρώτου ιδιοκτήτη της. Το 1911 αγοράζεται από τον Ουλούση Μπέη, πρώην δήμαρχο, ο οποίος την πουλάει το 1921 στο Ιταλικό Δημόσιο. Στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μέχρι το 1921 στεγάζει το Τουρκικό Προξενείο και στη συνέχεια το Ιταλικό σχολείο ‘Βασίλισσα Μαργαρίτα’ (Κολώνας 1991). Το 1933 στο πίσω μέρος του οικοπέδου χτίζεται το Ιταλικό Σχολείο ‘Umberto Primo’ από τους αρχιτέκτονες Mario Paniconi και Giuglio Pediconi (IIC 2013). Το κτίριο λειτουργεί ως σχολείο για την Ιταλική κοινότητα της Θεσσαλονίκης μέχρι το 1942, όταν μετατρέπεται σε Ιταλικό νοσοκομείο. Μετά τον πόλεμο και μέχρι το 1952 η Βίλα Ίντα περιέρχεται ως εχθρική περιουσία στο Ελληνικό Δημόσιο και στεγάζει διαδοχικά το στρατιωτικό νοσοκομείο, τα εκπαιδευτήρια Κοραή και τον ξενώνα αξιωματικών (Κολώνας 1991). Στη συνέχεια, παραμένει κλειστή μέχρι το 1958, οπότε μεταβιβάζεται στο Ιταλικό Μονοπώλιο Καπνού μαζί με το σχολείο. Το 1958 η Βίλα Ίντα κατεδαφίζεται για να πάρει τη θέση της η καπναποθήκη του Ιταλικού Μονοπωλίου Καπνού και το κτίριο διαμερισμάτων, έργα του πολιτικού μηχανικού Δ. Βαρβέρη σε συνεργασία με το γραφείο του P.L. Nervi (Κολώνας 1991). Η καπναποθήκη ξεκίνησε να λειτουργεί το 1962 και έκλεισε το 1968 (Βαρβέρης 2016). Το συμπληρωματικό κτίριο διαμερισμάτων, το οποίο λειτουργούσε μέχρι το 2006, είχε αρχικά σχεδιαστεί για να στεγάσει τους υπαλλήλους της καπναποθήκης ενώ στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε από τους καθηγητές του Ιταλικού Ινστιτούτου.

Η παραπάνω αναφορά βασίζεται στο πλαίσιο παρουσίασης στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Δημόσιος Χώρος» (28-30 Μαρτίου 2019 Κ Φουτάκη Χ Καρακάση Ζ Κοκόγια και Το σχετικό άρθρο που δημοσιεύθηκε από το ΤΕΕ/ΤΚΜ βασίζεται στη διπλωματική εργασία που εκπονήθηκε στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ με επιβλέπουσα την Επίκουρη καθηγήτρια κ Στυλιανή Λεφάκη τον Ιούνιο του 2017 https://www.teetkm.gr/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%BA%CF%84%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AC-%CF%83%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CF%8C%CF%83%CE%B9%CE%BF/ Αναζητείται λύση Τα κτίρια χρησιμοποιήθηκα από το 1977 έως και το 2014 για εκπαιδευτικούς και πολιτιστικούς λόγους και αποτέλεσε για χρόνια ζωντανό κύτταρο ποικίλης δράσης για την Ιταλική Κοινότητα αλλά και για ολόκληρη την πόλη. Οι εκπαιδευτικές του δραστηριότητες μεταφέρθηκαν στο Ιταλικό Ινστιτούτο της Αθήνας από το 2014 και μετά, όταν η Οικονομική Κρίση δημιουργούσε αλυσιδωτές αντιδράσεις στην Ελλάδα. Από το 2017 και μετά, το θέμα της επανάχρησής του επανέρχεται και σήμερα πλέον σε μια περίοδο που η κατοικία γίνεται όλο και πιο ακριβή γίνεται εξαιρετικά επίκαιρο Τα ακίνητα-φιλέτο στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, δίπλα σχεδόν από τον Σταθμό του Μετρό στη Φλέμιγκ, πάνω στην οδό Βασιλίσσης Όλγας και σε απόσταση αναπνοής από τη Νέα Παραλία, βρίσκονται στην ιδιοκτησία του Ιταλικού Κράτους και τα διαχειρίζεται ιδιωτική εταιρεία.

Σύμφωνα με πρόταση που περιλαμβάνεται στη διπλωματική εργασία του 2017 (βλ πιο πάνω) θα μπορούσε να επαναχρησιμοποιηθεί από την Ιταλική Κοινότητα για εκπαιδευτική και πολιτιστική χρήση αλλά και να διατεθούν διαμερίσματα των κτιρίων για φοιτητικές εστίες